راهکار های کاهش استرس
استرس یک هیجان منفی در سیستم بدنی ما است که در واکنش به اتفاقات نا شناخته به وجود می آید. این هیجان در دانش آموزان بسیار شایع می باشد و مهم تر از همه تاثیرات منفی بر روند مطالعه و نتیجه گیری دارد. بنابراین قصد ما در این مقاله این است که این هیجان را به صورت کامل و دقیق به شما معرفی کنیم و میزان استرس نرمال در بدن را بررسی کنیم و به راهکار های کاهش استرس بپردازیم.
استرس چیست؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم؛ استرس یک هیجان می باشد که جزو هیجان های منفی ذهن ما دسته بندی می شود. استرس یک حالت ذهنی ناشناخته است که زمانی ایجاد می شود که ما شناختی از موقعیت نداریم و نمی توانیم کنترلی بر اوضاع داشته باشیم. در یک بیان ساده تر در زمانی که شناختی راجع به واقعه یا فردی نداریم؛ هیجان استرس در ذهن ما ایجاد می شود. استرس دارای دو بعد می باشد. یعنی علاوه بر بعد ذهنی دارای بعد جسمانی نیز می باشد که لازم است برای کاهش استرس و اجرای راهکار برای کاهش استرس خود، در ابتدا کاملا با ابعداد روانی و جسمی آن آشنا شوید.
ابعاد استرس
برای رفع یک هیجان منفی و یا افزایش یک هیجان مثبت، باید در ابتدا شناخت کاملی از آن هیجان وجود داشته باشد. برای همین استرس دارای دو بعد روانی و جسمی است. بعد روانی آن معمولا مشخص نیست اما از نشانه های بعد جسمانی می توان به وجود استرس در یک فرد پی برد.
1)بعد روانی
بعد روانی استرس از یک فکر نشات می گیرد. معمولا ترس از خوب نبودن و شکست خوردن در یک موقعیت موجب بروز استرس می شود. بنابراین با پر و بال دادن به یک موضوع ذهنی که ممکن است واقعی باشد و یا خیالی، نشات می گیرد. معمولا بیش از حد بزرگ کردن اتفاقی که هنوز نیفتاده است؛ موجب شکل گیری استرس می شود.
مثلا فردی که قبل از یک امتحان استرس دارد که نتیجه خوب نگیرد و یا سطح سوالات سخت باشد. در اصل دارد یک فکر منفی را پر و بال می دهد در صورتی که ممکت است امتحان سختی نباشد و اطلاعات فرد از سطح امتحان بالاتر هم باشد.
2)بعد جسمانی
در بعد جسمانی، فرد می تواند علائم مختلفی داشته باشد؛ مانند عرق کردن دست ها، تکرر ادرار، گر گرفتگی، دل درد و دل پیچه، سردرد و…. این نشانه ها می تواند بیانگر این باشد که فرد حجم زیادی از این هیجان را تجربه می کند.
راهکار های کاهش استرس چیست؟
بنابراین تا به اینجا متوجه شدیم که استرس یک هیجان منفی است که بهتر است ان را کنترل و کم کنید. حال برای رفع استرس راهکار های مختلفی وجود دارد که به برخی از کاربردی ترین و سریع ترین انها اشاره کنیم.
1) نوشتن افکار موثر ترین راهکار کاهش استرس
این راه یکی از سریع ترین و کاربردی ترین تکنیک های کاهش استرس می باشد. منشا این هیجان مخرب از افکار ما نشات می گیرد. بنابراین بهتر است تمامی افکار منفی و نگران کننده خود را یادداشت نمایید و به اصطلاح تخلیه ذهنی انجام دهید. بهتر است این کار در یک برگه صورت بگیرد.
چرا که اگر افکار مزاحم بررسی نشود و در مغز ما ریشه کند؛ علاوه بر افزایش سطح اضطراب ما می تواند موجب ویژگی کمال گرایی نیز شود و خود این ویژگی موجب شود که فرد در دام و چرخه معیوب کمال گرایی و اضطراب گیر کند.
2)بررسی واکنش ها و جایگزینی
در مرحله بعدی در ابتدا باید متوجه باشید که در زمان وقوع هیجان استرس و اضطراب چه واکنشی از خود نشان می دهید. اگاهی از یک رفتاری که ناخوداگاه رخ می دهد می تواند استرس را کاهش دهد. مثلا اگر شما در زمان امتحان دچار اضطراب می شوید و شروع به خوردن ناخن های خود می کنید؛ یا دچار فراموشی می شوید؛ باید در ابتدا این واکنش که به صورت ناخود آگاه اتفاق می افتد را شناسایی کنید و آن را وارد ضمیر خود اگاه خود کنید.
بعد از مرحله شناخت، نوبت به جایگزین کردن رفتار می رسد. یعنی حال به جای جویدن ناخن، شروع به تنفس عمیق کنید. وقتی ذهن واکنش همیشه را دریافت نکند؛ ترشح استرس در مغز کمتر می شود.
3)ایجاد شرایط شبیه ساز
در این مرحله متوجه شده اید که چه شرایط یا موقعیت هایی شما را به استرس دچار می کند. حال باید این شرایط را پیش از وقوع شبیه ساز کنید و همچنین واکنش مناسبی که در مرحله قبلی تمرین کرده اید را از خود نشان دهید.
مثلا اگر از امتحان درسی خاص می ترسید؛ در ابتدا در منزل از خودتان با همان شرایط شبیه ساز امتحان بگیرید و سپس واکنش درست را تمرین کنید.
4)تغذیه مناسب راهکار مناسب برای کاهش استرس
استفاده از دمنوش های ارامش بخش قبل از خواب می تواند بسیار موثر باشد. مثلا گل گاو زبان، دمنوش بهار نارنج و … همچنین از خوردن مواد غذایی که موجب افزایش استرس می شود باید خودداری کرد. مثلا کافئین زیاد.
5)صحبت با مشاور
استفاده از تکنیک های تنفس عمیق و یا ورزش و ..می تواند برای کاهش استرس مفید باشد اما موثر ترین راهکار برای کاهش استرس، صحبت با مشاور متخصص است. چرا که هر فردی می تواند ریشه و علتی خاصی برای بروز این هیجان داشته باشد. بنابراین بهتر است در کنار تکنیک های کلی، رشته اضطراب هر فرد بررسی شود و مناسب با شرایط او راهکار ارائه شود.
با شرکت در جلسات روانشناسی درسی آکادمی قدم اول، می توانید با عامل استرس و اضطراب خود آشنا شوید و برای درمان آنها راهکار دریافت کنید و در زمانی کوتاه استرس خود را به تعادل در آورید.
استرس نباید حذف شود!!!
این تصور که میزان استرس در بدن ما کاملا از بین برود؛ کاملا اشتباه است. نبودن استرس موجب تنبلی و اهمال کاری شود و همچنین بیش از اندازه بودن این هیجان هم می تواند اقدامات را مختل کند و در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند. برای همین همیشه باید سطح کمی از این هیجان در بدن ما باشد که موجب انگیزه و حرکت رو به جلو باشد اما راهکار های ارائه شده در بالا می تواند به تعادل هیجان استرس در بدن ما کمک کند.