راهکار های موثر برای مقابله با تنبلی

مقابله با تنبلی یکی از راهکارهای اصلی برای برنامه‌ریزی مطالعاتی در کنکور است. تنبلی در اصل یک واژه عامیانه برای اجرا نکردن فعالیت‌ها می‌باشد. تنبلی در اصل به علت گریز از اجرای کارها است که این گریز در اصل یک واکنش دفاعی برای مقابله با کارهای روزانه و اهداف می‌باشد. در اصل قبل از ارائه راهکار برای مقابله با تنبلی باید ریشه آن را پیدا کنیم که چه عامل یا عواملی موجب می‌شود که فرد دچار تنبلی شود و نتواند به کارهای خود رسیدگی کند. سپس بر حسب ریشه‌یابی تنبلی، برای هر مشکل در ادامه راهکارهای مؤثر برای مقابله با تنبلی ارائه خواهیم داد.

علت تنبلی چیست؟

همانطور که در بالا اشاره کردم، تنبلی به علت وجود مشکلاتی در فرد ایجاد می‌شود که در ابتدا باید ریشه‌یابی شود. اگر تنبلی بدون بررسی علت واقعی آن درمان شود، در اصل یک امر زودگذر خواهد بود و به هیچ عنوان پایدار نمی‌ماند. مانند فردی که به جای درمان سرماخوردگی، مداوم بخوابد و یا صرفاً لباس گرم بپوشد. درست است که این راهکارها می‌تواند مؤثر باشد، اما به تنهایی مشکل را برطرف نمی‌کند و حتی ممکن است وضعیت را بدتر کند. ارائه راهکار برای تنبلی بدون بررسی ریشه و علت آن، تنها یک روانشناسی زرد می‌باشد. حال پس از بررسی علل و ریشه‌ها، راهکارهای مؤثر را نیز به شما آموزش خواهیم داد. عواملی که موجب ایجاد تنبلی می‌شوند عبارتند از:

1) نداشتن هدف مشخص

مهم‌ترین و اولین عامل برای اجرا نکردن به موقع کارها و پشت گوش انداختن آنها، نداشتن هدف مشخص می‌باشد. وقتی فردی نداند که برای به دست آوردن چه چیزی باید تلاش کند، مسلماً کار امروز را به فردا موکول می‌کند. برای همین، برای بررسی علل تنبلی، در ابتدا باید هدف فرد بررسی شود.

2) مشخص نکردن بازه زمانی

دومین عامل که فرد از اجرا کردن به موقع کارهای خود اجتناب می‌کند، این است که تصور می‌کند همیشه فرصت دارد. دلیل این امر، مشخص نکردن بازه زمانی برای اجرا کردن کارها است. این موضوع موجب می‌شود فرد مداوم کارها را به تأخیر بیندازد.

3) مشکلات جسمی علت تنبلی است!

بله، درست گفتید. مشکلات جسمی می‌توانند موجب تنبلی شوند و برای مقابله با تنبلی باید وضعیت خواب و تغذیه فرد را مورد بررسی قرار داد. بیایید با ذکر یک مثال برای شما توضیح دهم. فرض کنید یک ماشین که بنزین ندارد، شما مداوم استارت بزنید. مسلم است که این ماشین روشن نمی‌شود. فردی که از نظر فیزیکی ضعیف باشد، یعنی ویتامین‌های بدن او کافی نباشد، بی‌انرژی باشد و خواب کافی نداشته باشد، مسلماً توانایی لازم و در اصل حس و حال لازم برای اجرای کارها را ندارد و تنبلی می‌کند.

4) کمال گرایی مفرط

عامل بعدی برای ریشه‌یابی تنبلی این است که افراد کمال‌گرا هستند که ریشه در کودکی و سبک‌های تربیتی فرد دارد. این افراد باید تمامی شرایط و امکانات فراهم و مهیا باشد تا بتوانند شروع به انجام کاری کنند. برای همین، چون فراهم کردن تمامی امکانات تقریباً غیرممکن است، این افراد هیچ‌گاه نمی‌توانند شروع کنند و تنبلی می‌کنند.

5) استرس بدون تعادل

استرس یک هیجان در افراد است که هم لازم است وجود داشته باشد و هم لازم است زیاد نباشد. اگر استرس در فردی کاملاً صفر باشد، این فرد تنبلی می‌کند و کاملاً بی‌خیال می‌شود و برعکس، اگر استرس بی‌مقدار زیاد در یک فرد وجود داشته باشد، فرد مجدداً دچار تنبلی و گریز از کارها می‌شود. بنابراین، برای بررسی علت تنبلی باید دید که استرس فرد در کدام حالت و شرایط وجود دارد.

راهکارهای مقابله با تنبلی

حال که علت و ریشه تنبلی را دریافتیم، به سراغ راهکارهای مؤثر برای مقابله با تنبلی می‌رویم. اما قبل از آن، لازم است بدانید که فرد تنبل خودش دوست ندارد که این رفتار و زندگی را داشته باشد. تنبلی در اصل یک بیماری است که باید درمان شود و سرزنش کردن بیشتر از هر چیزی می‌تواند به تنبلی افراد دامن بزند. برای همین، هر زمان خودتان و یا افرادی در کنار شما بودند که به موقع کارهای خود را اجرا نمی‌کردند، در ابتدا باید به آن‌ها حق بدهید و سپس راهکارهای مؤثر به آن‌ها ارائه دهید تا مشکل آن‌ها برطرف شود.

راهکارهای مقابله با تنبلی عبارتند از:

1) مشخص کردن اهداف سه گانه

هر فردی باید برای خود هدف داشته باشد. اهداف سه‌گانه، یعنی هدف روزانه، هدف میان‌مدت و هدف بلندمدت، به این ترتیب است:

ابتدا باید هدف بلندمدت خود را به صورت واضح و روشن مشخص کنید.

سپس برای رسیدن به هدف بلندمدت خود، اهداف کوچک‌تر و میان‌مدت مشخص کنید. هدف بلندمدت که مسلماً بزرگ هم می‌باشد، کمی دور از دسترس می‌شود و همین موجب ناامیدی و تنبلی است. حال باید هدف بلندمدت به اهداف میان‌مدت کوچک‌تر تقسیم‌بندی شود..

مثال :

فرض کنید هدف شما کسب رتبه زیر 500 در کنکور سراسری است. این هدف مسلماً بزرگ و سخت است. برای موفقیت در کنکور باید مطالعه کنید و در آزمون‌های آزمایشی شرکت کنید. اگر بخواهید در ابتدا به درصد و تراز مورد نظر برسید، چنین چیزی اصلاً امکان‌پذیر نیست. بلکه باید در ابتدا اهداف میان‌مدت انتخاب کنید. مثلاً از تراز 5000، هر سری 200 تا بیشتر شوید تا به تراز و رتبه مورد نظر خود برسید. در غیر این صورت، جز ناامیدی و بی‌انگیزگی، نتیجه‌ای نخواهید گرفت.

سپس بر اساس هدف میان‌مدت خود، باید هدف روزانه داشته باشید که هر روز خود را چگونه شروع کنید و برای هر روز خود برنامه‌ریزی داشته باشید. روش برنامه‌ریزی روزانه را در مقاله زیر به‌طور کامل و دقیق توضیح داده‌ایم.

2) استاتیک کردن زمان و مقابله با تنبلی

برای اجرای اهداف روزانه خود باید زمان خود را مدیریت کنید. معمولا افراد تنبل کارها را به بعد موکول می‌کنند. برای مقابله با تنبلی در این مورد، باید زمان خود را به‌دقت مشخص کنید و به آن بازه اختصاص دهید. مثلا، شروع مطالعه بین بازه 4 تا 4:30 و حتما خود را مجبور به اجرای کارها کنید.

برای مدیریت زمان، قانون 5 ثانیه می‌تواند موثر باشد. یعنی بعد از مشخص کردن زمان اجرای هر کار، فقط و فقط 5 ثانیه بشمارید و تحت هر شرایطی آن کار را اجرا کنید، حتی اگر کیفیت مطلوبی نداشته باشد.

چرا که تنبل‌ها تنها در شروع کارها مشکل دارند و زمانی که خود را مجبور کنند که شروع کنند، موتور مغز آنها گرم می‌شود و کار را ادامه می‌دهند.

3) به سلامت خود اهمیت دهید

اگر بدن شما انرژی کافی نداشته باشد خب مسلما نمی توانید از عهده کارهای خود بر بیایید. حتما از قرص های ویتامین و آهن استفاده کنید. حتما در طول شبانه روز حدودا 8 ساعت بخوابید و سعی کنید این بازه خواب در بازه 12 شب تا 7 صبح و یک ساعت خواب ظهر باشد. رعایت نکات زیر برای سلامت جسم اهمیت دارد:

• استفاده روزانه از قرص آهن، زینک و ویتامین د3 روزانه
• مصرف روزانه 2واحد میوه و سبزیجات
• استفاده از پروتئین در برنامه غذایی روزانه
• مصرف روزانه 8 لیوان آب
• روزانه 15 دقیقه ورزش برای ترشح هورمون سروتونین و اندورفین

4) مقابله با کمال گرایی

این پدیده این روزها بسیار شایع است. برای این کار باید بدانید و روزانه با خودتان بارها و بارها تکرار کنید که نیاز نیست کامل باشید فقط کافی است شروع کنید. ویدئو زیر راهکار های مقابله با کمال گرایی را به صورت کامل به شما آموزش خواهد داد.

5) راهکارهای کاهش استرس

نداشتن هدف و انگیزه موجب نبود استرس می شود. بنابراین با پیمودن قدم اول که توضیح دادیم می توانید با این عامل مقابله کنید. اما استرس بیش از اندازه نیست موجب تنبلی می شود. برای مقابله با تنبلی به دلیل استرس زیاد، باید در ابتدا لیست کارهای خود را بنویسید و آنها را اولویت بندی کنید و سپس بدون کمال گرایی و با تکنیک های استاتیک کردن زمان کارها را پیش ببرید.

یادتان باشد باید شروع کنید تا استرس شما کم شود و گرنه این استرس برای همیشه با شما خواهدماند.