کمال گرایی چیست و چگونه آن را درمان کنیم
یک ویژگی بسیار شایع در تقریباً اکثریت افراد جامعه، کمالگرایی است که خیلی از افراد به داشتن آن افتخار می‌کنند، اما از این موضوع غافل هستند که چه‌قدر می‌تواند این ویژگی به آنها آسیب برساند. در این مقاله به‌صورت کامل و دقیق افراد کمالگرا را با ویژگی‌هایشان معرفی می‌کنیم و همچنین راهکارهای مؤثر برای درمان کمالگرایی و یا کاهش آن را به شما ارائه می‌دهیم.
کمال گرایی چیست؟
کمالگرایی یک ویژگی و یک صفت در افراد است که در آن افراد تمامی تلاش خود را می‌کنند تا همیشه بهترین باشند. این افراد برای رسیدن به خواسته‌های خود و اجرای درست کارهایشان تمام تلاش و انرژی خود را می‌گذارند. تا به اینجا شاید با خود بگویید که خب، این ویژگی خیلی خوبی است. اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که اگر کوچک‌ترین نقصی در برنامه‌ها و روند این افراد ایجاد شود، می‌توانند تمامی تلاش‌های خود را نادیده بگیرند و دیگر ادامه ندهند.
در اصل، افراد کمالگرا یک تفکر 0 و 100 دارند. یعنی یا باید همه‌چیز کامل و دقیق و مرتب پیش برود و مشکلی نداشته باشد؛ در غیر این صورت، اگر حتی 99 درصد خوب پیش رفته باشد و تنها 1 درصد باقی مانده باشد، همه آن 99 درصد را فدای آن 1 درصد باقی‌مانده می‌کنند.
برای همین هیچ‌وقت این افراد نمی‌توانند کارهای خود را به اتمام برسانند. از این رو، به شدت دچار مشکل می‌شوند و همیشه استرس دارند و همیشه از برنامه خود عقب هستند.
بگذارید با ذکر یک مثال برای شما واضح‌تر توضیح دهم: دانش‌آموزی که دارای ویژگی کمالگرایی است، هر بار که می‌خواهد ریاضی مطالعه کند، به سراغ جزوه می‌رود و از اول شروع به مطالعه می‌کند و همیشه فقط فرصت دارد تا بخشی از جزوه را مطالعه کند و هیچ‌وقت به انتهای جزوه و تست نمی‌رسد.
حال در ادامه با ویژگی‌های افراد کمالگرا بیشتر آشنا می‌شویم و می‌توانید مشاهده کنید که آیا شما هم دارای این ویژگی ترسناک و مخرب هستید یا خیر.
ویژگی افراد کمال گرا
ویژگی کمال گرایی به راحتی قابل تشخیص می باشد. حتی اگر 3مورد از نشونه های زیر را دارا می باشید؛ این ویژگی به صورت قوی در شما حضور دارد. کمال گرایی بر خلاف اسم زیبایی که دارد بسیار مخرب است چرا که اجازه نمی دهد هیچ وقت کارهای خود را به پایان برسانید و شما را سرشار از هیجانات منفی می کند. ویژگی افراد کمال گرا عبارتست از:
- کوچک ترین نقصی در اجرای کارها، آن را دلسرد می کند
- همیشه فرصت برای اجرای کارهای خود کم دارند
- تا زمانی که همه شرایط مهیا نباشد؛ شروع به انجام دادن کاری نمی کنند.
- مداوم استرس دارند
- هیچ وقت از شرایط خود راضی نیستند
- موفقیت های خود را نمی بینند
- بر نواقص تاکید بیشتری دارند
- مداوم خود را با دیگران مقایسه می کنند
- همیشه منتظر یک فرصت مناسب برای شروع هستند
- در حین اجرای کار فقط به نتیجه می اندیشند
- به سختی خوشحال می شوند
- مداوم یک مسئله ای را بررسی می کنند
- برای هر کاری بیش از حد معمول زمان در نظر می گیرند.
این نشانه ها تنها بخش کوچکی از ویزگی افراد کمال گرا میباشد. که همانطور که مطالعه کردید؛ می تواند این رفتارها بسیار اسیب بزند و در مواقع این افراد یا کارهای خود را به پایان نمی رسانند و یا از نتیجه کار راضی نیستند. برای همین اگر شما هم احساس می کنید کمال گرا هستید؛ در ادامه راهکارهایی را آموزش خواهیم داد که بتوانید تا حد خوبی این ویژگی را کاهش دهید.
درمان کمال گرایی
حال که با افراد کمال گرا و ویژگی های شخصیتی آنها آشنا شدید؛ در این بخش تمریناتی را آموزش می دهیم که می تواند این ویژگی را تا حدودی درمان کند. هر چند که درمان کمال گرایی به صورت کامل معمولا در جلسات تراپی و درمان اتفاق می افتد. اما اجرای این تمرینات می تواند در صورت تکرار و تمرین بسیار موفق واقع شود.
1) محدودیت زمانی نداشته باشید
یکی از بزرگترین مشکلات این افراد، زمان می باشد. مثلا فردی که قرار است ساعت 4 کاری را شروع کند اگر پنج دقیقه از ساعت 4 بگذرد؛ دیگر نمی تواند به فعالیت خود رسیدگی کند. از این رو برای افراد کمال گرا توصیه می کنیم که محدودیت زمانی برای خود نداشته باشند و معمولا زمان را استاتیک در نظر بگیرند. مثلا برای شروع مطالعه به جای آنکه بگویند که ساعت 4 شروع می کنیم باید بگویند که بین بازه 4 تا 4:30 شروع می کنیم. در این صورت حتی اگر ساعت 4:22 هم استارت بزنند؛ دچار استرس نمی شوند.
2) اقدامات را به بخش های کوچک تقسیم کنید
اجرای یک کار بزرگ مسلما در یک محدوده زمانی کوتاه، امکان پذیر نیست. بهترین توصیه برای درمان کمالگرایی، تقسیم کارها به بخش های کوچک تر می باشد. بر اساس یک ضرب المثل قدیمی یک فیل رو چطوری می شه خورد؟ لقمه لقمه
یعنی هر کاری زمانی به موفقیت می رسد که در اقدامات کوچک انجام شود. بنابراین بهتر است قبل از شروع هر کاری آن را به بخش های کوچک تقسیم کنید.
3) کمال گرای عزیز به فکر نتیجه نباش
یکی از مشکلات این است که افراد فقط به فکر نتیجه هستند و دستاورد های کوچک خود را نادیده می گیرند. بهتر است کمالگرایان بر خلاف سایر افراد، اهداف بلند مدت نداشته باشند. چرا که دیگر دستاوردهای کوچک خود را نمی بینند.
4) نتایج مثبت خود را یادداشت کنید
بهترین راه برای درمان کمال گرایی این است که هر روز بین 3 الی 5 دستاورد کوچک خود را یادداشت کنید. و آن را با خود تکرار کنید. به جای تمرکز بر نقاط منفی به نقاط مثبت توجه کنید.
5) شیار مغزی ایجاد کنید
یک راه درمان عالی برای مقابله با کمال گرایی این است که شیار مغزی ایجاد کنید. در این روش لازم است جملاتی مانند «عیبی ندارد که الان همه چیز خوب نیست، شروع کن مهم این است در مسیر بهتر باشی» یا «اگر چیزی 100 نیست عیبی نداردبلکه 40 بهتر از صفر می باشد. پس ادامه بده تا به 100 برسی»
این جملات باید مانند یک ذکر مداوم گفته شود و یا روی برگه هایی نوشته شود و همیشه همراه خود داشته باشید. تکرار آنها می تواند در مغز شما یک رد عصبی ایجاد بکند و در صورت تکرار آن را تبدیل به شیار مغزی کند و موجب بهبودی شود.
