تست های روانشناسی تحصیلی
سبک و روش مطالعه نسبت به دهه‌های قبل تغییر کرده است. تغییر سبک زندگی و فرهنگ جامعه ایجاب می‌کند که برای موفقیت تحصیلی از ابزارهای به‌روز استفاده شود. این روزها نقش روانشناسی در زندگی اجتماعی و تحصیلی بسیار بیشتر از قبل شده است. برای شناخت نوجوان‌ها و برقراری ارتباط بهتر و مناسب‌تر با آنها، استفاده از تست‌های روانشناسی تحصیلی امری ضروری به حساب می‌آید. در این مقاله سعی داریم تا به دبیران، مسئولان مدارس و همچنین خانواده‌ها، تست‌های معتبری برای سنجش دانش‌آموزان را معرفی کنیم.
انواع تست های روانشناسی تحصیلی
با توجه به هدف سنجشی که وجود دارد، تست‌های روانشناسی تحصیلی متفاوتی وجود دارد. نتیجه تست‌های روانسنجی به شناخت بهتر و ارائه راهکار مناسب کمک می‌کند. بهترین و کاربردی‌ترین تست‌هایی که برای سنجش تحصیلی دانش‌آموزان استفاده می‌شود، عبارتند از:
1) تست هوش وکسلر
این آزمون برای سنجش هوش کلی دانش‌آموزان استفاده می‌شود. منظور از هوش کلی همان IQ فرد است که به صورت ژنتیکی از والدین به ارث می‌برد.
نسخه پیش‌دبستانی هوش وکسلر معمولاً در دوران پیش‌دبستانی یا سال‌های اولیه ابتدایی از داوطلب گرفته می‌شود تا بهره هوشی او مشخص شود و وضعیت تحصیلی او روشن گردد.
اگر بهره هوشی فردی کمتر از ۹۰ باشد، باید برای تحصیل در مدارس استثنایی اقدام کند. بنابراین، اگر فرزند شما تا به‌حال به‌صورت عادی در مدارس عادی تحصیل کرده است، به دلیل پایین بودن برخی از توانایی‌های او در یک زمینه، نباید برچسب هوش پایین به او بزنید.
همچنین هیچ معلم یا مسئول مدرسه‌ای نمی‌تواند بدون بررسی نتیجه آزمون هوش کلی وکسلر در ارتباط با بهره هوش داوطلب اظهار نظر کند.
اگر می‌خواهید وضعیت تحصیلی فرزندتان به‌درستی مشخص شود، بهتر است در سال اول مدرسه، او را برای انجام تست هوش وکسلر به مراکز معتبر روانشناسی ببرید.
2) هوش چندگانه گاردنر
آزمون روانسنجی هوش وکسلر در نسخه جدید خود شامل 80 سؤال است و 8 توانایی مختلف فرد را ارزیابی می‌کند. تفاوت اصلی بین آزمون وکسلر و آزمون گاردنر این است که آزمون وکسلر بهره هوش کلی فرد را اندازه‌گیری می‌کند (مثلاً هوش 90 یا 120)، در حالی که آزمون گاردنر به شناسایی توانایی‌های فرد در زمینه‌های مختلف می‌پردازد.
تست روانشناسی تحصیلی گاردنر برای شناسایی توانایی‌های مختلف دانش‌آموزان طراحی شده است و برای والدینی که به دنبال سنجش استعدادها و قابلیت‌های فرزند خود هستند، بسیار کاربردی است.
تست گاردنر به‌صورت ترکیبی با تست هالند در انتخاب‌رشته نهم داوطلبان دوره اول کاربرد بسیار دارد. برای آشنایی بیشتر با این تست روانشناسی تحصیلی لازم است بدانید که ۸ حیطه توانایی که آزمون گاردنر می‌سنجد، عبارت است از:
- هوش ریاضی
- هوش کلامی زبانی
- هوش تصویری-فضایی
- هوش درون فردی
- هوش برون فردی
- هوش طبیعت گرا
- هوش حرکتی
- هوش موسیقیایی
یک روانشناس تحصیلی در زمان انتخاب‌رشته نهم به دهم با تحلیل و تفسیر نمرات حاصل‌شده در هر کدام از آیتم‌های نام‌برده، می‌تواند دانش‌آموز را هدایت کند که در چه زمینه‌ای می‌تواند موفق‌تر عمل کند. این آزمون روانشناسی تحصیلی در تعیین سرنوشت فرد و انتخاب شغل و سرگرمی‌های او بسیار مؤثر است.
نکته مهم
بهره هوش و توانایی‌ها یک پدیده ژنتیکی است و ارتباطی به محیط ندارد. البته محیط می‌تواند در بهبود آن مؤثر باشد، اما در کل تأثیر زیادی روی افزایش یک توانایی ندارد. بنابراین اگر فردی علی‌رغم همه تلاش‌هایی که انجام می‌دهد در یک زمینه موفق نیست، قطعاً باید با آزمون گاردنر توانایی‌های او را سنجید و او را به سمتی هدایت کرد که سازگار با توانایی‌هایش باشد.
3) آزمون هالند
تست روانشناسی تحصیلی هالند یکی دیگر از تست‌های معتبر روانسنجی برای سنجش و ارزیابی دانش‌آموزان در زمینه علاقه و رغبت تحصیلی است. این تست نیز در انتخاب رشته نهم به دهم بسیار مؤثر عمل می‌کند.
یک روانشناس تحصیلی با اجرای آخرین نسخه به‌روز شده هالند و تفسیر و تحلیل دقیق آن می‌تواند علاقه‌مندی‌های ناخودآگاه فرد را شناسایی کند.
منظور از علاقه‌مندی ناخودآگاه این است که در طول زمان و در مواجهه با عوامل مختلف از بین نمی‌رود. گاهی فرد به موضوعی علاقه دارد و برای رسیدن به رشته خاصی پافشاری و اصرار می‌کند، اما زمانی که وارد حیطه شغلی آن می‌شود، متأسفانه علاقه خود را از دست می‌دهد و موفق عمل نمی‌کند.
از این رو، استفاده از ترکیب تست هالند و گاردنر می‌تواند هم توانایی‌های چندگانه فرد را بسنجد و هم علاقه واقعی او را. این کار باید توسط روانشناس تحصیلی صورت بگیرد که در گروه آموزشی قدم اول با بهترین کیفیت و تضمین عودت وجه صورت می‌گیرد.
تست روانشناسی تحصیلی هالند یکی دیگر از تست‌های معتبر روانسنجی برای سنجش و ارزیابی دانش‌آموزان در زمینه علاقه و رغبت تحصیلی است. این تست نیز در انتخاب رشته نهم به دهم بسیار مؤثر عمل می‌کند.
یک روانشناس تحصیلی با اجرای آخرین نسخه به‌روز شده هالند و تفسیر و تحلیل دقیق آن می‌تواند علاقه‌مندی‌های ناخودآگاه فرد را شناسایی کند.
منظور از علاقه‌مندی ناخودآگاه این است که در طول زمان و در مواجهه با عوامل مختلف از بین نمی‌رود. گاهی فرد به موضوعی علاقه دارد و برای رسیدن به رشته خاصی پافشاری و اصرار می‌کند، اما زمانی که وارد حیطه شغلی آن می‌شود، متأسفانه علاقه خود را از دست می‌دهد و موفق عمل نمی‌کند.
از این رو، استفاده از ترکیب تست هالند و گاردنر می‌تواند هم توانایی‌های چندگانه فرد را بسنجد و هم علاقه واقعی او را. این کار باید توسط روانشناس تحصیلی صورت بگیرد که در گروه آموزشی قدم اول با بهترین کیفیت و تضمین عودت وجه صورت می‌گیرد.
