چگونه جمع بندی کنیم؟
موثر ترین اقدام برای کسب نمره خوب در امتحانات نهایی و یا کسب رتبه دلخواه در آزمون سراسری، جمع بندی مباحث می باشد. برنامه ریزی های جمع بندی همیشه با یک پیشرفت چشمگیر در وضعیت درسی دانش آموز همراه بوده است. از این رو سوال خیلی از داوطلبان کنکوری این است که چگونه جمع بندی کنیم؟ برای پاسخ گویی به این سوال اول از همه لازم است از اهمیت جمع بندی صحبت کنیم و بعد به سراغ انواع بازه های جمع بندی برویم و سپس روش صحیح و اصولی جمع بندی را آموزش دهیم. برای همین تا انتهای این مطلب در کنار ما باشید.
ضرورت و اهمیت دوران جمع بندی
قبل از اینکه بگوییم که چگونه جمع بندی کنیم؟ باید بدانیم که اهمیت و ضرورت جمع بندی در چیست؟ در زمان مدرسه برای مطالعه هر درس زمان کافی نداریم. مخصوصا که معلم ها نیز سریع درس می دهند و پیش می روند. معمولا دبیران مدارس کاری ندارند که دانش آموز یک مبحث را مطالعه کرده است و یا به اندازه کافی تست زده و به تسلط رسیده است یا نه.
بلکه آنها تنها یک وظیفه دارند و آن تدریس و اتمام کتاب درسی به موقع است. همچنین هر دبیر فقط درس خود را در نظر می گیرد و توجهی ندارد که دبیران دیگر و دروس دیگری هم وجود دارد. برای همین وظیفه دانش آموز این است که با یک برنامه ریزی مناسب، بتواند یک تعادل بین تمامی دروس ایجاد کند و مباحث را مطالعه کند.
اما در طول سال تحصیلی نمی شود که مباحث را جمع بندی و دوره های جمع بندی فرصت خوبی است تا تمامی مباحث درسی یک مرتبه دیگر بررسی شود و تمامی مراحل مطالعه برای آنها اجرا شود. برای همین قبل از اینکه بدانیم که چگونه جمع بندی کنیم؟ باید گفت که ضرورت دوران جمع بندی را بدانید و بازه های مهم جمع بندی را بشناسید.
انواع بازه های جمع بندی
اینکه چگونه جمع بندی کنیم، بستگی دارد به اینکه در کدام بازه های سال تحصیلی باید مطالعه و برنامه ریزی جمع بندی صورت بگیرد. در سال تحصیلی چند بازه برای جمع بندی وجود دارد که به ترتیب عبارتند از :
1) جمع بندی تابستان
جمع بندی تابستان اولین دوران جمع بندی در یک سال تحصیلی است. هدف از جمع بندی تابستان این است که مطالب سال قبل مرور و جمع بندی شود. مثلا اگر شما پایه دهم بوده اید، باید در دوران تابستان و قبل از ورود به سال یازدهم، مطالب مهم و کلدی و پیش نیاز سال دهم را کاملا یادبگیرید و مراحل مطالعه را برای آن رعایت کنید. حال اینکه در این دوران چگونه جمع بندی کنیم، سوالی است که در ادامه پاسخ می دهیم.
2) جمع بندی امتحانات ترم اول
بعد از شروع مهر تا پایان آذر ماه مطالعه باید به صورت هفتگی و برنامه ریزی هفتگی باشد. این همان دورانی است که دبیران مدرسه و یا آموزشگاه تدریس می کنند و فرصت برای مطالعه همه دروس کافی نیست. اما دی ماه و امتحانات ترم اول فرصت خوبی است تا با برنامه ریزی امتحانات، بتوان مباحث نیمسال اول سال تحصیلی را جمع بندی کرد.
3) جمع بندی نوروز
بعد از امتحانات ترم اول، بهمن و اسفند نیز روند مطالعه و برنامه ریزی شبیه مهر و آبان و آذر می باشد و باید با برنامه ریزی هفتگی مدرسه و تدریس دبیران پیش رفت. اما دوران نوروز یک فرصت جمع بندی دو هفته ای در اختیار دانش آموزان قرار می دهد. اینکه در دروان نوروز چگونه جمع بندی کنیم، موضوع مهمی است. چرا که در این دوران هم باید به مطالعه و مرور مباحث همان سال تحصیلی پرداخت و هم به مرور مباحث سال قبل و حتی مطالعه پیش نیاز های سال بعد که یک مشاور تحصیلی بر حسب هدف و سطح توانایی های داوطلب، برنامه ریزی مناسب با او را باید انجام دهد.
4) جمع بندی امتحانات نهایی
با توجه به تاثیر نمرات نهایی در کنکور سراسری، می توان مهم ترین بازه جمع بندی را، جمع بندی امتحانات نهایی دانست. در این بازه دانش آموز باید از ابتدای کتاب به صورت جزیی شروع به مطالعه کند و برای هر درس بنا بر فرجه امتحان زمان بگذارد.
اما نکته جالب این است که فردی که در دوره های جمع بندی قبلی به خوبی به مطالعه پرداخته است، در این بازه جمع بندی امتحانات نهایی بیشتر نیاز به مرور و حل نمونه سوال امتحانی دارد.
5) جمع بندی پایانی کنکور
این جمع بندی مخصوص دانش آموزان دوازدهمی و یا فارغ التحصیلانی که قصد کنکور مجدد دارند، می باشد. در این بازه جمع بندی در پاسخ به این سوال که چگونه جمع بندی کنیم؟ باید بگویم که جمع بندی پایانی کنکور به معنای تورق سریع خلاصه ها و نکات مهم است و بهتر است داوطلب سوالات کنکور های سال های گذشته را بررسی کند. در اصل مهم ترین موارد در جمع بندی پایانی عبارتند از :
- بررسی لیست بی دقتی ها
- بررسی مشکلات آزمون های قبلی
- تعیین استراتژی زمانبندی
- مرور مباحث مهم و کلیدی
- تورق سریع جزوات و خلاصه ها
- بررسی کنکور 5 سال اخیر
چگونه جمع بندی کنیم؟
حال نوبت به پاسخ به سوال اصلی اینکه چگونه جمع بندی کنیم؟ می رسیم. در پاسخ به این سوال باید گفت که در دوران جمع بندی هیچ یک از مراحل مطالعه نباید اجرا نشده باقی بماند. در این مرحله و فرایند باید گفت که برای هر درس باید مراحل زیر اجرا شود. اگر در طول سال تحصیلی هر مرحله را اجرا کرده اید، صرفا یک مرور روی آن مرحله کافی است و بهتر است برای عدم مواجه با کمبود زمان به سراغ مرحله بعدی بروید. این مراحل عبارتند از :
- مشاهده فیلم آموزشی
- مطالعه دقیق کتاب درسی
- مطالعه جزوه کلاس و دبیر
- تست آموزشی حداقل یک کتاب تست
- مرور و رفع اشکال
- بررسی تست های علامتدار
- آزمون تک درس و تحلیل آزمون
- شروع کتاب تست دوم
- مرور های شبانه
هر کدام از این مراحل می تواند به تسلط شما کمک کند. البته که اجرایی کردن تمامی این مراحل سخت است اما دانش آموزی که از ابتدای سال تحصیلی به خوبی مطالعه را شروع کرده است و با کمک یک مشاور تحصیلی متخصص و با تجربه مطالعه کرده است و به برنامه ریزی ها عمل کرده، مسلما می تواند در طول سال تحصیلی برای تمامی این دروس این مراحل را کند.
در ابتدا لازم است تا فرصتی که برای مطالعه هر کتاب درسی دارید را بررسی کنید. زمان های خواب و بیداری مشخص شود. سپس اگر کلاس غیر درسی دارید،زمان آن را در نظر بگیرید و سپس زمان استراحت و شام و نهار را نیز در برنامه روزانه خود در نظر بگیرید.
حال زمان باقی مانده را محاسبه کنید. با مبحثی شروع کنید که ان را در سال تحصیلی مطالعه نکرده اید. اگر هنوز هیچ یک از مراحل مطالعه را انجام نداده اید بهتر است فقط دو مرحله پیشرفت کنید. یعنی فقط مشاهده فیلم آموزشی و یا فیلم های جمع بندی و مطالعه کتاب. فعلا همین کافی است.
باقی مراحل مطالعه را در سایر دوران های جمع بندی و برنامه ریزی کامل نمایید. حال اگر مباحث مطالعه را تا مراحلی پیش برده اید، الان نوبت ان است که مروری بر کتاب درسی و جزوه داشته باشید و شروع به تست زنی کنید.
اگر قبلا تست زده اید حال علامتدارها را بررسی کنید، مرور کنید و به آزمون تک درس بپردازید. اینکه چگونه جمع بندی کنیم نیاز به بررسی همه جانبه تمامی مباحث و میزان تسلط شما و اهمیت مباحث دارد. از این رو استفاده از یک مشاور تحصیلی در این مرحله واقعا لازم است.
